اینترنت اشیا (IoT) در ایران

در سال ۱۹۹۱، کوین اشتون برای اولین بار اصطلاح اینترنت اشیا را به کار برد که به سرعت مورد استقبال سایرین قرار گرفت. اگرچه سال های سال است که تحقیقات و نوآوری های زیادی در این باره صورت می گیرد، اما اینترنت اشیا یا چیزنت همواره تکنولوژی آینده محسوب می شده و می شود.

تکنولوژی IoT یکی از تکنولوژی های کلیدی انقلاب صنعتی چهارم در جهان است و از این رو، کشورهای زیادی در سراسر دنیا برای راه اندازی و بهره وری از آن اقدام کرده اند. کشورهایی مثل آمریکا، چین، آلمان، سنگاپور، برزیل، کره جنوبی و هند را می توان از پیشگامان استفاده و توسعه تکنولوژی IoT دانست. این کشورها، سرمایه های هنگفتی را به بررسی و بهره گیری از تکنولوژی اینترنت اشیا اختصاص داده اند. مثلا ایالات متحده آمریکا ۱۶۰ میلیارد دلار را برای شهر هوشمند صرف کرده که بخشی از آن برای تحقیق و توسعه اینترنت اشیا تخصیص یافته است.

تاریخچه اینترنت اشیا در ایران

ایران هم چند سالی است که به عنوان بیستمین کشور به تکنولوژی اینترنت اشیا ملحق شده. شاید بتوان رضا راجی را اولین نفری دانست که در ایران حرف از تکنولوژی IoT به میان آورد. او یکی از توسعه دهندگان اینترنت اشیا و کارآفرینان این حوزه است که اکنون به عنوان مشاور در شرکت های بنام و بزرگ در آمریکا فعالیت می کند. اما از جنبه عملیاتی، هوشمند سازی سیستم های برق اولین گامی بود که طی یک قرارداد میان وزارت نیرو و مرکز تحقیقات مخابرات ایران، برای بهره گیری از فناوری IoT در ایران برداشته شد.

بازار کار اینترنت اشیا در ایران

تکنولوژی IoT نقش مهمی را در انجام اتوماتیک کارها ایفا می کند. بنابراین، آیا باید آن را عامل کاهش نیاز به نیروی انسانی دانست؟ در اواخر سال ۱۷۰۰ و با تولید اولین ماشین بخار، مردم نگران موقعیت های شغلی خود بودند و تصور می کردند که دیگر راهی برای کسب درآمد نخواهند داشت. موتور بخار اگرچه بسیاری از شغل های یدی و دستی را از میان برداشت، اما فرصت های شغلی جدید و فراوانی را در بخش های مختلف مثل کشتیرانی، تعمیرات، کارخانجات، مهندسی و غیره ایجاد کرد.

داستان اینترنت اشیا هم همین است. امروزه مردم کمتر برای خرید حضوری به مغازه ها مراجعه می کنند اما آمازون با استفاده از IoT توانسته تبدیل به بزرگترین مرکز خرید اینترنتی شود و فرصت های شغلی زیادی در بخش های مختلف مثل انبارداری و ارسال سفارش ایجاد کرده است.

کشور ما هم با داشتن نیروی کار جوان کافی و تحصیلکرده در حوزه IT، پتانسیل زیادی برای استفاده و بهره وری از IoT دارد. اما متاسفانه بودجه و توجه کافی برای بهره گیری از این پتانسیل اختصاص داده نمی شود. با آنکه دولت فعلی، خود را دولت الکترونیک می داند، اما بودجه ی ۳۰۰۰ میلیارد تومانی را برای امور هوشمندسازی تهران اختصاص داده است. اجرای کامل این پروژه به مبالغ بسیار بیشتری نیاز دارد و با توجه به غنی بودن کشور از لحاظ منابع انرژی، انتظار می رود که مسئولین، بودجه بیشتری را برای این تکنولوژی به صرفه و آینده نگر در نظر بگیرند.

ناآگاهی نهادهای مختلف از کاربردهای شگفت انگیز IoT مثل هوشمند سازی خانه  و اینترنت اشیاء صنعتی دومین مانع در بهره وری و توسعه این تکنولوژی و متعاقبا، رونق بازار کار اینترنت اشیا در ایران است. اما خوشبختانه توجه بخش های خصوصی و اپراتورها به خدمات مبتنی بر IoT افزایش یافته که می تواند بستر فعالیت های گسترده و حتی صادرات سرویس ها و محصولات IoT به کشورهای منطقه را فراهم کند.